करोना विषाणू संसर्गाच्या वाढत्या प्रादुर्भावाच्या पार्श्वभूमीवर खबरदारीचा उपाय म्हणून घोषित करण्यात आलेल्या लॉकडाउन काळात जागतिक कुटुंब दिन साजरा होत असल्याने त्याला एक वेगळेच परिमाण प्राप्त झाले आहे. वास्तविक पाहता १५ मे १९९४ रोजी युनायटेड नेशन्समध्ये सर्वप्रथम जागतिक कुटुंब दिन साजरा करण्यात आला. खरे म्हणजे भारतासारख्या देशात कुटुंब दिन वगैरे रोजच साजरे होत असतात. भारतातील कुटुंब पद्धती, प्राचीन परंपरा, चालिरिती यांमुळे कुटुंबवत्सल देशात मुद्दाम कुटुंब दिन साजरा करावा लागत नाही. मातृदेवो भवः, पितृदेवो भवः, आचार्य देवो भवः, वसुधैव कुटुंबकम, हे विश्वचि माझे घर, ही भारतीय संस्कृती आहे. मात्र, परकीयांचे अंधानुकरण, सोशल मीडियाचा वाढता प्रचार, प्रसार, ट्रेंड यांमुळे भारतीय कुटुंब व्यवस्थेला वेगळीच दिशा मिळाल्याचे चित्र आज पाहायला मिळते.
घर असावे घरासारखे, नकोत नुसत्या भिंती… कवितेच्या या ओळी अनेकांनी फ्रेम करून आपल्या घरात लावलेल्या असतील. कुटुंबाप्रति कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा दिवस म्हणजे जागतिक कुटुंब दिन. १५ मे १९९४ रोजी युनायटेड नेशन्समध्ये सर्वप्रथम जागतिक कुटुंब दिन साजरा करण्यात आला. भारतात एकत्रित कुटुंब पद्धतीची प्राचीन परंपरा आहे. तर, हे विश्वचि माझे घर, वसुधैव कुटुंबकम ही भारतीय संस्कृती आहे. हा व्यापक विचार हीच भारताची खरी ओळख आहे. कुणी अभिनेता-अभिनेत्री आहे, कुणी निर्माता-दिग्दर्शक आहे तर कुणी अष्टपैलू आहे. मनोरंजनसृष्टीमध्ये अशी काही मराठी कुटुंबं आहेत, ज्या कुटुंबातील जवळपास प्रत्येकानं इंडस्ट्रीत नाव कमावलं आहे. आजच्या लॉकडाउनच्या काळात हे संपूर्ण कुटुंब जेव्हा घरात एकत्र असेल, तेव्हा ते नेमकं काय करत असतील याची उत्सुकता कदाचित तुम्हालाही असेल. आज असणाऱ्या ‘जागतिक कुटुंब दिवसा’च्या निमित्तानं जरा त्यांच्या घरात डोकावून पाहू या.
शॉर्ट फिल्मचा अनुभव
माझी पत्नी मेधा सुगरण आहे. वेगवेगळे खाद्यपदार्थ ती अतिशय उत्तम बनवते हे सर्वांना माहीतच आहे. पण, आता मी देखील जेवण बनवायला शिकतोय. रोज एक तरी खाद्यपदार्थ मी बनवत असतो. बाकीचा माझा बहुतांश वेळ हा व्यायाम आणि मुलांबरोबर घरी कॅरम खेळण्यात जातो. अधूनमधून काही लिखाणही करतोय. काही इम्प्रोव्हायझेशन करतोय. काही दिवसांपूर्वी आम्ही घरची एकत्र एक शॉर्ट फिल्म बनवली. ‘वास्तव २’ असं त्यांचं नाव आहे. सईनं त्यांचं एडिटिंग केलंय आणि सत्यानं ती शूट केलीय. एकदंरच आजच्या करोनाच्या संकटात निष्काळजीपणानं घराबाहेर पडल्यावर काय होऊ शकतं, हे या लघुपटामधून दाखवण्यात आलंय. सई, गौरी, गार्गी आणि मी; असं चौघांनीच या शॉर्ट फिल्ममध्ये काम केलंय. त्याबरोबर मी पहिल्यांदाच एक गाणं देखील लिहिलं आहे. ‘ये युद्ध हमही जितेंगे’ असं ते गाणं आहे. ज्याचा म्युझिक व्हिडीओदेखील आम्ही मांजरेकर कुटुंबानं एकत्र आणि मनोरंजन, क्रीडा विश्वातील माझ्या मित्रांना घेऊन बनवला आहे.
– महेश मांजरेकर
जुन्या चित्रपटांचा आस्वाद
गेल्या अनेक दिवसांपासून आम्हा बांदेकर कुटुंबाचा एक बेत ठरलेला आहे. तो म्हणजे; रोज एखादा तरी जुना चित्रपट बघणं. मी, सुचित्रा, सोहम, माझी सासू, म्हणजेच सुचित्राची आई आणि सोहमचा मित्र लौकीक आम्ही रोज रात्री एक सिनेमा बघतो. बहुतांश वेळा कोणता सिनेमा बघायचा हे आईच सुचवते. सुनील दत्त, विजय आनंद, देवानंद, शम्मी कपूर यांचे चित्रपट सध्या आमच्या टीव्हीवर सुरू आहेत. ‘गाईड’, ‘जॉनी मेरा नाम’, ‘हेमराज’, ‘मेरा साया’, ‘अपराधी कौन’, ‘इत्तेफाक’, ‘खोज’ यासारखे अनेक चित्रपट बघून झाले आहेत. मला या सगळ्यात विशेष भावलेली बाब म्हणजे, तीन पिढ्या एकत्र बसून सिनेमा बघून त्यावर आम्ही चर्चा करतो. आईची पिढी, मी आणि सुचित्रा आमची मधल्या काळातली पिढी आणि आजच्या काळातील सोहम आणि लौकीक यासारखी तरुण पिढी. एकमेकांचा दृष्टिकोन या निमित्तानं आम्हाला समजतोय. रात्री लवकर चित्रपट सुरू करायचा म्हणून घरातील इतर सर्व कामं आम्ही अगोदरच आवरून घेतो आणि सिनेमागृहाप्रमाणे अंधार करून सिनेमा बघतो.
– आदेश बांदेकर
नाती रिफ्रेश
रोजच्या धावपळीमध्ये अनेक गोष्टी करायच्या राहून जायच्या, अनेक गोष्टी आपण विसरायचो. लहानपणी मी जसा बराच वेळ घरी असायचो तसा गेल्या दहा वर्षांत मी कधीही नव्हतो. काम, दौरे, शूटिंग अशा विविध कारणांमुळे मी कायम फिरतीवर असायचो. पण, आजच्या लॉकडाउनच्या परिस्थितीमध्ये आपण सर्वच जण घरी आहोत. हीच एक अत्यंत सकारात्मक बाब मला यात दिसतेय. संपूर्ण कोठारे कुटुंब पूर्ण दिवस एकत्र आहे. मधल्या काळात ज्या गोष्टी करायच्या राहून गेल्या होत्या, त्या मी, किंबहुना कुटुंबातील प्रत्येक व्यक्ती करतोय. आमच्या कुटुंबामध्ये सगळ्यात लाडकी आहे ती ‘जिजा’. तिचे सध्या खूप लाड होताहेत. आम्ही सर्व जण एकत्र घरी असणं ही तिच्यासाठी पर्वणी आहे. आई, बाबा, उर्मिला आणि मी सतत तिच्या मागे मागेच घरभर फिरत असतो. जिजाला गोष्टी सांगण्यापासून ते रात्री बाबा आणि उर्मिला सोबत एकत्र बसून एखादा सिनेमा किंवा वेब शो आम्ही बघत असतो. या निमित्तानं सर्व नाती पुन्हा रिफ्रेश होत आहेत असं मी म्हणेन.
– आदिनाथ कोठारे
गाणी, शेर आणि वर्कआऊट
आमचं पिळगावकर कुटुंब हे इतर कोणत्याही कुटुंबासारखंच आहे. सेलिब्रिटी फॅमिली म्हणून आम्ही काहीतरी वेगळं करतोय अशातला काहीच भाग नाही. पण, एक मात्र नक्की की आमच्या संपूर्ण कुटुंबाला कित्येक वर्षांनंतर इतक्या मोठ्या कालावधीसाठी एकमेकांबरोबर एकत्र वेळ घालवायला मिळतोय. एकमेकांना प्रत्यक्ष वेळ देता येतोय. नाही तर एरवी मी माझ्या कामांमध्ये असायचो, श्रिया तिच्या चित्रीकरणाच्या दौऱ्यावर असायची. त्यामुळे आम्हाला एकत्र असा वेळ एकमेकांना देता येत नव्हता. गेल्या पन्नास दिवसात आम्हाला तो देता आला. सुप्रिया, श्रिया, मी आणि आई आम्ही एकत्र गाणी गात असतो. जुनी गाणी आमच्या ओठांवर असतात. माझी आणि श्रियाची तर चांगलीच जुगलबंदी रंगलेली असते. मी रोज एखादा शेर लिहितो. तो मी सर्वांना ऐकवतो. माझ्या मुलासारखा असलेला स्वप्नील कोकम हा माझा ट्रेनर लॉकडाउनमुळे सध्या आमच्या घरीच आहे. त्यामुळे मी, श्रिया आणि तो एकत्र घरच्याघरी वर्कआऊट करत असतो.
– सचिन पिळगावकर

अधिक वाचा  दिल्लीचं ठरलं! तुरुंगातूनच सरकार चालवणार, अरविंद केजरीवालांचा पहिला आदेश जारी